Μειώνονται διαρκώς οι διακινούμενες ποσότητες μαύρου χρυσού που προέρχονται από τα εδάφη των τζιχαντιστών
Σήμερα - και αυτό δεν είναι ευρέως γνωστό - έχει περιοριστεί πολύ το λαθρεμπόριο πετρελαίου από τις περιοχές του Ισλαμικού Κράτους. Με δεδομένη την κατρακύλα της διεθνούς τιμής του προϊόντος, οι τζιχαντιστές του ISIS έχουν είτε ελάχιστα είτε χασούρα. κέρδη
Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν κατήγγειλε ότι η απόφαση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων να καταρρίψουν το ρωσικό μαχητικό που παραβίασε τον εναέριο χώρο της όμορης χώρας «υπαγορεύτηκε από την επιθυμία της Τουρκίας να προστατέψει τις γραμμές τροφοδοσίας πετρελαίου που διέρχονται από την επικράτειά της», κατηγορώντας την τουρκική κυβέρνηση ότι όχι μόνο φέρει ευθύνη για το λαθρεμπόριο πετρελαίου που παράγεται σε εδάφη της Συρίας που ελέγχονται από το Ισλαμικό Κράτος (ISIS), αλλά και ότι συμμετέχει ενεργά σε αυτό και μάλιστα σε τέτοιον βαθμό που δεν δίστασε να προκαλέσει διεθνή κρίση για να προστατέψει τα συμφέροντά της. Οι καταγγελίες έλαβαν και χαρακτήρα προσωπικής αντιπαράθεσης, καθώς το Κρεμλίνο ανέμειξε στο λαθρεμπόριο την οικογένεια του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σύμφωνα ωστόσο με τον Ντέιβιντ Μπάτερ, διακεκριμένο βρετανό αναλυτή, ειδικό στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική, «είναι αμφίβολο εάν ο κ. Πούτιν πιστεύει πραγματικά την κατηγορία αυτή», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στο BBC. Και αυτό διότι, κατά τον ίδιο, είναι μικρές και μάλιστα μειώνονται διαρκώς οι διακινούμενες ποσότητες του πετρελαίου που προέρχονται από τα εδάφη του ISIS. Επίσης είναι αργό πετρέλαιο κακής ποιότητας και δεν συμφέρει οικονομικά η αγοραπωλησία του.
Λαθραίες εισαγωγές εδώ και δεκαετίες
Είναι γεγονός, γράφει, ότι πετρέλαιο εισάγεται λαθραία στην Τουρκία εδώ και πολλές δεκαετίες, με τους λαθρεμπόρους και τους υπευθύνους ασφαλείας να καρπώνονται τη διαφορά στις τιμές που δημιουργούσαν οι σημαντικές επιδοτήσεις στη Συρία. Μετά την έναρξη του εμφύλιου πολέμου στη χώρα το λαθρεμπόριο πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις, ενώ το 2014 το ISIS κατέλαβε σημαντικό τμήμα των εγκαταστάσεων παραγωγής και διύλισης πετρελαίου κατά μήκος της κοιλάδας του ποταμού Ευφράτη.
Στα μέσα του 2015, σύμφωνα με ευρέως διαδεδομένες αναφορές, στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις που ελέγχονται από το ISIS, παράγονταν καθημερινά από 30.000 ως 40.000 βαρέλια αργού πετρελαίου τα οποία στη συνέχεια πωλούνταν σε εμπόρους οι οποίοι το μετέφεραν σε μικρά διυλιστήρια σε εδάφη ελεγχόμενα επίσης από την τρομοκρατική οργάνωση. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής πωλούνταν μετά στην επικράτεια της Συρίας και του Ιράκ, ενώ στην Τουρκία εισαγόταν λαθραία μόνο το πλεόνασμα. Πράγματι, ως τον Οκτώβριο του 2014 το λαθρεμπόριο του συριακού πετρελαίου από το ISIS απέφερε στην τρομοκρατική οργάνωση σημαντικά χρηματικά ποσά, αλλά η μετέπειτα κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου ανά την υφήλιο άλλαξε σημαντικά την κατάσταση.
Γεμίζοντας ρεζερβουάρ στη Συρία και στο Ιράκ
Ως εκείνη την εποχή το λαθραίο πετρέλαιο αγοραζόταν στις πετρελαιοπηγές έναντι μόλις 20-25 δολαρίων το βαρέλι και (περί τα μέσα του 2014 ) μπορούσε να πουληθεί στην Τουρκία σε τιμή ελκυστικά χαμηλότερη από την τιμή της παγκόσμιας αγοράς (η οποία κυμαινόταν πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι).
Σήμερα, ωστόσο, εξηγεί ο Ντέιβιντ Μπάτερ, για να έχει κέρδος ένας λαθρέμπορος που πουλάει τόσο κακής ποιότητας πετρελαϊκά προϊόντα στην Τουρκία, η αρχική τιμή πώλησης θα έπρεπε να είναι κατά πολύ χαμηλότερη από τα 20-25 δολάρια το βαρέλι. Και αυτό δεν θα είχε κανένα νόημα, εμπορικά μιλώντας, για τους τζιχαντιστές του ISIS. Με απλά λόγια, θα είχαν είτε χασούρα, είτε ελάχιστα κέρδη.
Οι κάτοχοι αυτοκινήτων και μοτοσικλετών στη Συρία και στο Βόρειο Ιράκ, σε κάποιες περιοχές και στη Νοτιοανατολική Τουρκία, συχνά δεν έχουν άλλη επιλογή για να γεμίσουν τα ρεζερβουάρ των οχημάτων τους. Εξαναγκάζονται λοιπόν να αγοράζουν αυτά τα λαθραία καύσιμα, προϊόντα επεξεργασίας σε μικρά τοπικά διυλιστήρια.
«Ενα μεγάλο μέρος των 720.000 βαρελιών πετρελαίου που καταναλώνονται καθημερινά στην Τουρκία εισάγεται από τη Ρωσία. Οι Τούρκοι έχουν ανάγκη τη Ρωσία και για την προμήθεια φυσικού αεριού - περισσότερο από το 56% της συνολικής κατανάλωσης στη χώρα κατά το 2014 προήλθε από τη Ρωσία - την ώρα μάλιστα που το 10% του συνόλου των τουρκικών εισαγωγών - με συναλλαγές ύψους 25,3 δισ. - είναι προϊόντα προερχόμενα από τη Ρωσία» γράφει ο Ντέιβιντ Μπάτερ. Και καταλήγει: «Σε αυτό το πλαίσιο, εάν το πετρέλαιο ήταν κριτήριο για την απόφαση της Αγκυρας να καταρρίψει το ρωσικό αεροσκάφος, τότε η Αγκυρα θα είχε κάθε λόγο να μην ανοίξει πυρ».