«Ζωντανό παράδειγμα»
«Είναι τέτοιο το κύκλωμα γύρω από τους πρόσφυγες που χρειάζεσαι πάρα πολλά χρήματα για να σε αφήσουν μια αλυσίδα ενδιάμεσοι, κυρίως αστυνομικοί, να τους προσεγγίσεις. Ως μητέρα μόνη με τρία παιδιά ήταν αδύνατον να βρω τόσα χρήματα» λέει η Μπούρσα
«Στο Ιράκ ζεις κάθε ώρα, κάθε λεπτό, αντιμέτωπος με τον θάνατο» απαντά η Μπούσρα σε μια νεαρή μητέρα που μόλις τη ρώτησε γιατί εγκατέλειψε τη χώρα της ακολουθώντας τα μονοπάτια των προσφύγων με προορισμό την Ευρώπη. Γύρω της έχει συγκεντρωθεί ένα γκρουπ επισκεπτών της έκθεσης του κινέζου καλλιτέχνη Αϊ Γουέιγουεϊ στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης που τη χειροκροτεί συγκινημένο μετά τη σύντομη διήγηση του δικού της ταξιδιού προς την ελευθερία, την ασφάλεια και την ελπίδα. «Αυτό που ονομάζεται ISIS στη χώρα μου δεν είναι οι μαχητές με τα όπλα, τα πυκνά μαλλιά και τις γενειάδες που βλέπουμε. Είναι μια μαφία εκλεγμένη στο Κοινοβούλιο. Δεν ξέρεις ποιος είναι ο διπλανός σου, αυτός που μιλάς κάθε μέρα. Είσαι σε μια ουρά αυτοκινήτων στη Βαγδάτη και ανά πάσα στιγμή το όχημα δίπλα σου μπορεί να εκραγεί».
Σαν ένα «ζωντανό έκθεμα», η 45χρονη γιατρός από τη Βαγδάτη περιγράφει με λόγια όσα ο φωτογραφικός φακός του καλλιτέχνη αλλά και μυτιληνιών φωτογράφων έχει αποτυπώσει στο νησί της Λέσβου. Βάρκες γεμάτες ανθρώπους να φτάνουν στις ακτές, μανάδες με παιδιά, γέροντες να φιλούν τη γη, διασώστες, νεκρούς, σωσίβια...
Το καθήκον και οι απειλές
Η οικογένεια της Μπούσρα έφυγε από το Ιράκ ήδη το 2004 για τη Βρετανία, όμως η ίδια θεώρησε καθήκον της να μείνει. «Σκεφτόμουν πως αν φύγουμε όλοι, τι θα μείνει σε αυτόν τον τόπο; Ποιος θα φροντίσει τους ασθενείς, τους τραυματίες τόσων βομβαρδισμών;»περιγράφει μιλώντας στο «Βήμα». Εγινε υπεύθυνη της μονάδας του στρατιωτικού νοσοκομείου που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των μαχών. «Ηξερα ότι επειδή είχα να κάνω με τον στρατό δεν έπρεπε ούτε να ρωτάω ούτε να λέω πολλά».
Αν και η ίδια είχε απειληθεί αρκετές φορές, δεν τα παράτησε· όταν όμως απείλησαν τη ζωή των τριών παιδιών της ήξερε ότι ήρθε η ώρα να φύγει. Μέσα σε μία εβδομάδα πήραν λίγα ρούχα και μικρά αναμνηστικά της ως τότε ζωής τους και πέταξαν για Τουρκία. «Ημασταν από τους τυχερούς. Οι περισσότεροι που συναντήσαμε στην Τουρκία είχαν περπατήσει ατέλειωτες μέρες, είχαν υποφέρει τραυματισμούς, είχαν περιπλανηθεί σε καταυλισμούς»περιγράφει η γιατρός στο «Βήμα».
Η πραγματικότητα των στρατοπέδων
Αν και περίμεναν ότι μέσα σε τέσσερις-πέντε ημέρες θα είχαν φτάσει στη Γερμανία, ήρθαν αντιμέτωποι με μια τελείως διαφορετική πραγματικότητα. «Σκοπός μου ήταν μόλις φτάναμε Τουρκία να έρθω σε επαφή με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Αδύνατον. Είναι τέτοιο το κύκλωμα γύρω από τους πρόσφυγες που χρειάζεσαι πάρα πολλά χρήματα για να σε αφήσουν μια αλυσίδα ενδιάμεσοι, κυρίως αστυνομικοί, να τους προσεγγίσεις. Ως μητέρα μόνη με τρία παιδιά ήταν αδύνατον να βρω τόσα χρήματα».
Στο καμπ λίγο έξω από την Κωνσταντινούπολη, όπου έμειναν 21 ημέρες, η Μπούσρα δεν κοιμήθηκε ούτε ένα βράδυ από φόβο για την ασφάλεια των παιδιών της. «Δεν μπορώ να κατηγορήσω τους ανθρώπους που βλέπουν τους πρόσφυγες με δυσπιστία. Είναι τόσο διαφορετικές οι κουλτούρες που και εγώ η ίδια φοβόμουν με τόσους αγνώστους. Αν και μιλώ αραβικά, με πολλούς δεν υπήρχε καμία δυνατότητα επικοινωνίας».
Αυτός ήταν και ο λόγος που η ιρακινή πρόσφυγας δέχθηκε την πρόκληση να μοιραστεί την ιστορία της με τους επισκέπτες του Μουσείου. «Ποτέ δεν περίμενα ότι θα βρεθώ σε αυτή τη θέση. Είχα την καριέρα μου, πτυχίο, μεταπτυχιακό, πληρωνόμουν πολύ καλά, μια οικογένεια ευκατάστατη, ένα ωραίο σπίτι. Και τώρα είμαι εδώ, χωρίς καθόλου χρήματα και δουλειά. Είμαι εδώ για να σας δείξω ότι στη θέση αυτή μπορεί να βρεθεί ο καθένας μας» λέει στο γκρουπ που ξεναγείται στην έκθεση.
Το δύσκολο πέρασμα στο Αιγαίο
Για το πέρασμα στην Ελλάδα η οικογένεια έδωσε όλα τα χρήματα που της είχαν απομείνει (2.000 δολάρια το άτομο), ενώ τους πήραν και όλα τα μικρά αναμνηστικά. «Οι διακινητές λειτουργούν απολύτως με όρους μαφίας» εξηγεί. Για να μην εντοπιστούν όλα γίνονταν στο σκοτάδι, με την απειλή όπλων. Ούτε κινητά δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν λόγω GPS.
«Οταν μας έδωσαν τα σωσίβια, έπρεπε να τα δέσω επάνω στα μικρότερα παιδιά μου. Επειδή δεν έβλεπα, ο 15χρονος γιος μου Αλι άναψε την οθόνη του κινητού. Δεν κατάλαβα τι μας έλεγε ο άνδρας με το όπλο που ήρθε από πάνω μας επιθετικά, αλλά σίγουρα καλύτερα να πνιγόμουν στη θάλασσα παρά να μέναμε και άλλο εκεί» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Στη χώρα μας έφτασαν τελικά πριν από τέσσερις μήνες και χάρη στο γεγονός ότι είναι γιατρός και μιλάει με ευφράδεια αγγλικά, αμέσως φάνηκε χρήσιμη σε ανθρωπιστικές οργανώσεις και συνεργάστηκε με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.
Σήμερα φιλοξενείται σε μια οικογένεια Ελλήνων μέσω του προγράμματος Φιλοξενίας και Στέγασης Home for Hope που υλοποιείται από το SolidarityNow με την υποστήριξη της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τη χρηματοδότηση της ΕΕ. «Είναι συγκινητική η αγάπη που δείχνουν στα παιδιά μου» επισημαίνει η Μπούσρα μιλώντας με ευγνωμοσύνη για τους ανθρώπους που τη φιλοξενούν.
Μέσω του προγράμματος μετεγκατάστασης η οικογένεια έχει προεπιλεγεί από τη Γαλλία· αν όμως για οποιονδήποτε λόγο αυτό δεν προχωρήσει, είναι αποφασισμένη να υποβάλει αίτημα ασύλου για τη χώρα μας και να αναγνωρίσει εδώ το πτυχίο της Ιατρικής.