Η Ελληνική Αστυνομία, στο πλαίσιο της πρότασης πακέτου κανονισμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το διακριτικό τίτλο «Ευφυή Σύνορα (Smart Borders)», συμμετέχει σε σχετικό Πιλοτικό Πρόγραμμα από κοινού με 11 Κράτη-Μέλη (Εσθονία, Φινλανδία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Ισπανία, Ολλανδία, Πορτογαλία και Σουηδία).
Σκοπός του εν λόγω πιλοτικού προγράμματος, στο οποίο η χώρα μας συμμετέχει εθελοντικά, είναι η επαλήθευση της αναγκαιότητας κατάρτισης των προτεινόμενων Κανονισμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καλύτερη διαχείριση και αναβάθμιση της ασφάλειας, κατά τη διάρκεια των διαβατηριακών ελέγχων σε υπηκόους χωρών εκτός Σένγκεν.
Ειδικότερα, το πρόγραμμα συνίσταται στην εφαρμογή μεθόδων διαβατηριακών και βιομετρικών ελέγχων προκειμένου να διαπιστωθεί στην πράξη η προστιθέμενη αξία των δύο επιμέρους υποσυστημάτων, δηλαδή του Προγράμματος Καταχωρισμένων Ταξιδιωτών (Registered Traveler Program-RTP) και του Συστήματος Εισόδου-Εξόδου (Entry-Exit System-EES), και να ακολουθήσουν προτεινόμενες βελτιωτικές τροποποιήσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε συνοριακού σημείου και κάθε χώρας, έτσι ώστε να είναι ομαλή, αποδοτική και αποτελεσματική η εφαρμογή.
Πιο αναλυτικά, το Πρόγραμμα Καταχωρισμένων Ταξιδιωτών αφορά στην απλούστευση των συνοριακών ελέγχων για πολίτες τρίτων χωρών εκτός Σένγκεν που έχουν υποβληθεί σε προέλεγχο για την ένταξή τους στο πρόγραμμα, ενώ το Σύστημα Εισόδου-Εξόδου θα παρέχει κυρίως πληροφόρηση σε όλα τα Κ-Μ για τους υπηκόους τρίτων χωρών που έχουν παραβιάσει τον νόμιμο χρόνο παραμονής.
Σε αυτή τη φάση, το πιλοτικό πρόγραμμα βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη στα συμμετέχοντα Κράτη - Μέλη από τον Μάρτιο έως και τον Σεπτέμβριο, και διεξάγονται 13 διακριτά σενάρια, σε 17 συνοριακά σημεία (χερσαία, εναέρια και θαλάσσια).
Η χώρα μας συμμετέχει με ελέγχους σε δύο συνοριακά σημεία, και συγκεκριμένα στους Κήπους Έβρου από την 17ηΑπριλίου και στο Λιμάνι του Πειραιά από την 5η Μαΐου 2015, όπου τα σενάρια εκτελούνται εν πλω εντός κρουαζιερόπλοιου. Το πιλοτικό πρόγραμμα αναμένεται να ολοκληρωθεί, για τα δύο σημεία, το αργότερο μέχρι τέλος του Αυγούστου.
Συγκεκριμένα, το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας στα δύο σημεία, έχει εφοδιαστεί με σύγχρονο φορητό εξοπλισμό, με τον οποίο διενεργεί σειρά δοκιμών ελέγχου, όπως λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων, λήψη εικόνας προσώπου, λήψη εικόνας ίριδας και ανάγνωση ταξιδιωτικών εγγράφων.
Επισημαίνεται ότι στο πλαίσιο του Προγράμματος, οι ταξιδιώτες, υπήκοοι τρίτων χωρών συμμετέχουν εθελοντικά και δεν αποθηκεύονται προσωπικά δεδομένα. Η διαδικασία διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα και συλλέγονται μόνο στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον απαιτούμενο χρόνο, την ποιότητα των ληφθέντων στοιχείων, καθώς και δημογραφικά στοιχεία (π.χ. υπηκοότητα, φύλο, ηλικία). Πρόκειται για ανωνυμοποιημένα, συγκεντρωτικά στοιχεία, τα οποία αποστέλλονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κατάρτιση της τελικής αναφοράς αποτελεσμάτων τον ερχόμενο Νοέμβριο.
Ο προβλεπόμενος διαβατηριακός έλεγχος πραγματοποιείται ανεξάρτητα του Προγράμματος, σύμφωνα με τις ισχύουσες διαδικασίες.