Ρεπορτάζ: Γιάννης Τζούστας
ΤΕΛΙΚΑ ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ στην Ελλάδα πρέπει να μάθουμε να ζούμε και με το ντόπινγκ.Η φαρμακοδιέγερση,όπως είναι και η επίσημη ονομασία της κατάρας του αθλητισμού, ταλαιπώρησε επί πολλά χρόνια τα εγχώρια
κουλουάρ,γήπεδα και κλειστά γυμναστήρια εκθέτοντας την αξιοπιστία του ελληνικού (πρωτ)αθλητισμού και δυσφημώντας διεθνώς τη χώρα. Η ύπαρξη ενός αυστηρού θεσμικού πλαισίου και η έντονη δραστηριοποίηση
τα τελευταία χρόνια του Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης Ντόπινγκ (ΕΣΚΑΝ) έφεραν αποτελέσματα με την αποκάλυψη αρκετών εγχώριων απατεώνων του ντόπινγκ.Τη στιγμή όμως που η ζυγαριά στη μάχη με το ντόπινγκ
έμοιαζε να γέρνει υπέρ των δυνάμεων του αντιντόπινγκ,έρχεται η οικονομική κρίση για να ανοίξει την κερκόπορτα σε αυτούς που θα ήθελαν να παρανομήσουν και να καταφύγουν στη χρήση απαγορευμένων ουσιών.
Η δραστική περικοπή των κονδυλίων της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού αλλά και η μη υπογραφή κρίσιμων αποφάσεων έχουν αποτέλεσμα την κατάργηση πρακτικά των ελέγχων ντόπινγκ στο σύνολο του ελληνικού αθλητισμού, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Ταυτόχρονα, η μη ύπαρξη ελέγχων ντόπινγκ στα περισσότερα πρωταθλήματα των ομαδικών αθλημάτων τα καθιστά ευάλωτα στη νομική αμφισβήτηση αφού η αθλητική νομοθεσία θεωρεί υποχρεωτικούς τους ελέγχους ντόπινγκ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΕΣΚΑΝ έχει στείλει την υπόθεση στον εισαγγελέα αφού η κατάργηση πρακτικά των ελέγχων ντόπινγκ εγκυμονεί κινδύνους διάπραξης αξιόποινων πράξεων, όπως είναι η λήψη, η χορήγηση, η εμπορία και η διακίνηση απαγορευμένων ουσιών.
Ο αθλητικός νόμος και η παραβίασή του
Σύμφωνα με τον αθλητικό νόμο 2725/1999, όπως αυτός τροποποιήθηκε από τον 3057/2002, «ο έλεγχος ντόπινγκ σε αθλητές είναι υποχρεωτικός κατά τη διεξαγωγή αγώνων εθνικών πρωταθλημάτων και Κυπέλλου Ελλάδας στους οποίους συμμετέχουν ομάδες Ανωνύμων Αθλητικών Εταιρειών (ΑΑΕ) ή Τμημάτων Αμειβομένων Αθλητών (ΤΑΑ)». Η διάταξη αυτή αφορά τα πρωταθλήματα Α΄, Β΄ και Γ΄ Εθνικής ποδοσφαίρου, τα πρωταθλήματα Α1 μπάσκετ αλλά και την Α1 βόλεϊ. Ο ίδιος νόμος προβλέπει τον υποχρεωτικό έλεγχο «στα πανελλήνια ή εθνικά πρωταθλήματα της ανώτατης ερασιτεχνικής κατηγορίας στα αθλήματα που έχουν επαγγελματικά πρωταθλήματα, καθώς επίσης και στα αθλήματα που καλλιεργούν τον ερασιτεχνικό αθλητισμό», τουτέστιν στη Δ΄ Εθνική ποδοσφαίρου, στην Α2 μπάσκετ, στην Α2 βόλεϊ, στην Α1 πόλο αλλά και στην Α1 χάντμπολ.
Από το σύνολο όμως των παραπάνω πρωταθλημάτων στην τρέχουσα σεζόν έλεγχοι τακτικοί και σύμφωνα με τη νομοθεσία πραγματοποιούνται μόνο στη Σούπερ Λίγκα του ποδοσφαίρου, ενώ την ίδια στιγμή δεκάδες ομάδες και χιλιάδες αθλητές βρίσκονται στο απυρόβλητο του αντιντόπινγκ σε μια κραυγαλέα παραβίαση των νόμων.
Η διακοπή των ελέγχων ντόπινγκ εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων πρωτοεμφανίστηκε στη ζωή του ελληνικού αθλητισμού όταν οι δειγματολήπτες προχώρησαν σε αποχή διαμαρτυρόμενοι για τα οφειλόμενα από ενώσεις και ομοσπονδίες. Η επιχορήγηση με νομοθετική ρύθμιση των ομοσπονδιών προκειμένου να εξοφλήσουν τα χρέη τους προς τους δειγματολήπτες δεν έλυσε οριστικά το πρόβλημα αφού άφησε εκτός τις επαγγελματικές ενώσεις.
Οι οφειλές και το κόστος των ελέγχων
Ετσι η Ενωση της Β΄ και Γ΄ Εθνικής ποδοσφαίρου που οφείλει 120.000 ευρώ, ο ΕΣΑΚΕ (διοργανώτρια αρχή της Α1 μπάσκετ ανδρών) που χρωστά 35.000 ευρώ, όπως και η ΕΣΑΠ (διοργανώτρια της Α1 βόλεϊ ανδρών) που έχει χρέη 35.000 ευρώ, έχουν κηρύξει στάση... ντόπινγκ ελέγχων καθιστώντας τα πρωταθλήματά τους νομικά και ηθικά ευάλωτα. Το πόσο απροστάτευτα και ευάλωτα είναι τα εν λόγω πρωταθλήματα αποδεικνύει η περίπτωση της Α1 μπάσκετ όπου ανακαλύφθηκαν δύο κρούσματα ντόπινγκ μεταξύ των 30 ξένων παικτών που ελέγχθηκαν προκειμένου να εκδοθεί το δελτίο τους. Οι έλεγχοι αυτοί, το λεγόμενο «drug test», είναι υποχρεωτικοί και πληρώνονται από τις ίδιες τις ομάδες. Υπήρξαν μάλιστα περιπτώσεις που ομάδες έσπευσαν να πληρώσουν χρέη ετών προκειμένου να δεχθούν οι δειγματολήπτες να υποβάλουν στο «drug test» τα νέα αποκτήματά τους.
Η εφαρμογή μιας αντιντόπινγκ πολιτικής, όπως είναι υποχρεωμένη να κάνει η Ελλάδα λόγω και των διεθνών συμβάσεων που έχει υπογράψει, δεν είναι βέβαια μια... φθηνή υπόθεση. Το κόστος ενός και μόνο ελέγχου μπορεί να ανέλθει μέχρι και στα 1.000 ευρώ αναλόγως βέβαια των εξετάσεων που θα γίνουν στο Εργαστήριο Αντιντόπινγκ Ελέγχου του ΟΑΚΑ. Πάντως, μόνο η λήψη του δείγματος κοστίζει 150 ευρώ. Οπως υπολογίζεται, για την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ελέγχων σε μπάσκετ, βόλεϊ, χάντμπολ και πόλο απαιτείται η καταβολή περίπου 1 εκατ. ευρώ.
Προσκόμματα όμως στη διενέργεια των αντιντόπινγκ ελέγχων προκαλεί και η καθυστέρηση στην υπογραφή της απαιτούμενης κοινής υπουργικής απόφασης για τον καθορισμό του ύψους των αμοιβών των δειγματοληπτών. Ετσι υπάρχουν ομοσπονδίες που δεν προχωρούν σε ελέγχους αφού δεν γνωρίζουν πόσα θα ξοδέψουν προκειμένου να εφαρμόσουν μια στοιχειώδη αντιντόπινγκ πολιτική. Ταυτόχρονα οι δειγματολήπτες, έχοντας καεί στον χυλό φυσάνε και το γιαούρτι και δεν προσέρχονται να πραγματοποιήσουν ελέγχους αφού αμφιβάλλουν αν θα πληρωθούν.
Πετσοκομμένος προϋπολογισμός
Σε αυτόν τον φαύλο κύκλο έχουν πέσει τα πρωταθλήματα πόλο και χάντμπολ, από τα οποία έχουν εξαφανισθεί οι αντιντόπινγκ έλεγχοι. Την ίδια ώρα, είναι χαρακτηριστικό ότι από τους προϋπολογισμούς των ομοσπονδιών απουσιάζουν η λέξη ντόπινγκ και τα αντίστοιχα έξοδα. Φωτεινή εξαίρεση σε αυτό το ζοφερό σκηνικό αποτελεί η υπό την ηγεσία του Πύρρου Δήμα ομοσπονδία άρσης βαρών, η οποία προσπαθώντας να απαλλαγεί από το βεβαρημένο παρελθόν της, διενεργεί πολύ συχνά ελέγχους παρά τα ισχνά οικονομικά της.
Η γενική πολιτική περικοπής δαπανών έχει πλήξει και το ίδιο το ΕΣΚΑΝ, τον οργανισμό που επωμίζεται το βαρύ φορτίο της εφαρμογής της αντιντόπινγκ πολιτικής. Οι άνθρωποι του ΕΣΚΑΝ είδαν τον προϋπολογισμό του για το 2011 να πετσοκόβεται από το 1 εκατ. ευρώ το 2010 στις 340.000 ευρώ.
Ολα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα κάθετη πτώση του ρυθμού των ελέγχων ντόπινγκ σε σχέση με την περυσινή περίοδο. Την περασμένη σεζόν διενεργήθηκαν περίπου 3.500 αντιντόπινγκ έλεγχοι στο σύνολο του ελληνικού αθλητισμού, ενώ στην τρέχουσα περίοδο παρατηρείται μια πτώση του ρυθμού των ελέγχων κατά 40% τουλάχιστον. Και το χειρότερο απ΄ όλα; Τίποτε δεν επιτρέπει την αισιοδοξία ότι η κατάσταση αυτή θα βελτιωθεί, γεγονός που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για να εκτεθεί εκ νέου ο ελληνικός αθλητισμός διεθνώς.
Η ΛΙΣΤΑ ΤΟΥ WADA ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΥΠΟΓΡΑΦΗ
Στην οικονομική δυσπραγία που δυσκολεύει τη διενέργεια ελέγχων ντόπινγκ στην Ελλάδα έρχεται να προστεθεί και το νομικό κενό που προκαλεί η μη υπογραφή ως σήμερα της υπουργικής απόφασης για τη λίστα των απαγορευμένων ουσιών. Η εν λόγω λίστα που καταρτίζεται από το ΕΣΚΑΝ, με βάση τον κατάλογο του Παγκόσμιου Οργανισμού Αντιντόπινγκ (WΑDΑ), χρειάζεται την υπουργική βούλα για να κατοχυρωθεί νομικά. Μέχρι στιγμής όμως και ενώ έχουν παρέλθει πέντε εβδομάδες από την αρχή του έτους, οπότε και ισχύει παγκοσμίως η νέα λίστα, στην Ελλάδα δεν έχει μπει η υπουργική σφραγίδα με αποτέλεσμα τυπικά να ισχύει η παλιά λίστα.
Με δεδομένο μάλιστα ότι στη νέα λίστα υπάρχουν αλλαγές, μπορεί να προκύψει ένας τραγέλαφος αν για παράδειγμα πιαστεί στο εξωτερικό ένας αθλητής ντοπαρισμένος με ουσία που δεν υπάρχει στην «ελληνική λίστα» ενώ έχει ήδη προστεθεί στη λίστα του WΑDΑ.
Αντιστρόφως, αν κάποιος αθλητής συλληφθεί στην Ελλάδα να έχει κάνει χρήση ουσίας που υπάρχει στην εγχώρια λίστα αλλά όχι σε αυτή του WΑDΑ τότε θα θεωρηθεί ντοπαρισμένος στην Ελλάδα αλλά θα μπορεί να διεκδικήσει την αθωότητά του στο εξωτερικό. Μύλος δηλαδή. Το σίγουρο είναι ότι αυτή τη στιγμή οι ομοσπονδίες και οι αθλητές δεν γνωρίζουν καν ποιες ακριβώς ουσίες είναι απαγορευμένες!