Ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Χρήστος Παπουτσής απέστειλε στη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, προκειμένου να συζητηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο, το σχέδιο νόμου για το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των εθελοντών πυροσβεστών.
Με τις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου αναδιαμορφώνεται το θεσμικό πλαίσιο που αφορά στους εθελοντές πυροσβέστες και τους εθελοντικούς πυροσβεστικούς σταθμούς και κλιμάκια.
Ο θεσμός του εθελοντή πυροσβέστη, ο οποίος ήδη εφαρμόζεται επιτυχώς και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθιερώθηκε στη Χώρα μας με το ν.1951/1991 με σκοπό την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των αναγκών πυροπροστασίας ανά την επικράτεια και κυρίως σε περιοχές που παρουσιάζουν ελλείψεις σε μόνιμο προσωπικό.
Ωστόσο, μέχρι σήμερα έχουν επέλθει πολλές αλλαγές στην στρατηγική που εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, θεομηνιών και άλλων φυσικών καταστροφών, ενώ με το ν.2612/1998 οι αρμοδιότητες της καταστολής των πυρκαγιών σε δασικές και αγροτοδασικές εκτάσεις μεταβιβάστηκαν στο Πυροσβεστικό Σώμα.
Ενόψει των συνθηκών και των προκλήσεων της εποχής, είναι επιβεβλημένη η αναμόρφωση και ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου που διέπει τους εθελοντές πυροσβέστες, προκειμένου να καταστεί η προσφορά τους περισσότερο λειτουργική και αποτελεσματική.
Επιπλέον, προβλέπονται κίνητρα με σκοπό την προσέλκυση περισσότερων πολιτών ως εθελοντών πυροσβεστών.
Ειδικότερα, με τις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου προβλέπονται τα ακόλουθα :
α. Οι εθελοντές πυροσβέστες παρέχουν τις υπηρεσίες τους τιμητικά και άμισθα σε εθελοντικούς πυροσβεστικούς σταθμούς και κλιμάκια.
β. Οι εθελοντές πυροσβέστες (άνδρες – γυναίκες) προέρχονται από πολίτες της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης και έχουν ηλικία 18 έως 65 ετών και καλή κατάσταση υγείας. Δεν μπορούν να αποκτήσουν την ιδιότητα αυτή όσοι έχουν τελεσίδικα καταδικαστεί για εγκλήματα, σύμφωνα με τα ισχύοντα για την πρόσληψη του πυροσβεστικού προσωπικού.
γ. Οι εθελοντές εκπαιδεύονται θεωρητικά και πρακτικά από πυροσβεστικούς υπαλλήλους και αφού πιστοποιηθεί η ικανότητά τους εγγράφονται στο Ειδικό Μητρώο Εθελοντών Πυροσβεστών και εφοδιάζονται με ειδική κάρτα εθελοντή.
δ. Το 25% των κατατασσόμενων στο Πυροσβεστικό Σώμα προέρχεται από εθελοντές. Επίσης, στους εθελοντές πυροσβέστες παρέχεται το δικαίωμα εισόδου σε πρατήρια και λέσχες των Σωμάτων Ασφαλείας.
ε. Σε περίπτωση ατυχήματος που θα συμβεί κατά την εισαγωγική τους εκπαίδευση ή κατά την εκπλήρωση της αποστολής τους, οι εθελοντές πυροσβέστες καλύπτονται από το δικό τους ασφαλιστικό φορέα, το δε ατύχημα θεωρείται ότι έλαβε χώρα κατά την κύρια απασχόλησή τους και εξαιτίας αυτής. Επίσης με δαπάνη του Δημοσίου παρέχεται νοσοκομειακή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους εθελοντές πυροσβέστες που είναι ανασφάλιστοι και νοσηλεύονται από αίτια που οφείλονται στην ενάσκηση των καθηκόντων τους.
Κατά την άσκηση των καθηκόντων τους εφαρμόζονται διατάξεις περί αστικής ευθύνης του Δημοσίου.
Ακόμη προβλέπεται η σύσταση Ειδικού Λογαριασμού Αλληλοβοήθειας για τους εθελοντές πυροσβέστες και επεκτείνεται η εφαρμογή των ευεργετικών διατάξεων που προβλέπουν την πρόσληψη στο Πυροσβεστικό Σώμα συγγενών πυροσβεστικών υπαλλήλων οι οποίοι απεβίωσαν κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας και εξαιτίας αυτής και στους εθελοντές πυροσβέστες.
στ. Καθιερώνεται η υποχρέωση των εργοδοτών να επιτρέπουν στους υπαλλήλους τους που είναι εθελοντές πυροσβέστες να συμμετέχουν στις επιχειρήσεις του Πυροσβεστικού Σώματος και προβλέπεται ότι ο χρόνος απασχόλησής τους σε πυροσβεστικά καθήκοντα, λογίζεται ως χρόνος απασχόλησης στην κύρια εργασία τους. Περαιτέρω, σε περίπτωση απασχόλησης του εθελοντή σε περιοχή που έχει κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο εργοδότης απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ αυτού την οποία καλύπτει το Δημόσιο.
ζ. Οι εθελοντές προάγονται τιμητικά (και άμισθα) στους βαθμούς του εθελοντή αρχιπυροσβέστη και εθελοντή πυρονόμου με τη συμπλήρωση 5 ετών υπηρεσίας σε κάθε βαθμό.
η. Στους εθελοντές πυροσβέστες απονέμονται οι ηθικές και υλικές αμοιβές που απονέμονται στους επαγγελματίες πυροσβέστες. Επίσης χορηγείται εφάπαξ ειδική αποζημίωση στο εθελοντικό προσωπικό που έλαβε μέρος στην αντιμετώπιση μεγάλων πυρκαγιών και εκτεταμένων θεομηνιών.
θ. Η ιδιότητα του εθελοντή πυροσβέστη αφαιρείται με απόφαση του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος για σοβαρούς λόγους υγείας ή λόγω ποινικής καταδίκης ή αντιπειθαρχικής συμπεριφοράς. Επίσης προβλέπονται περιπτώσεις αναστολής της ιδιότητας του εθελοντή πυροσβέστη ιδίως για την εκπλήρωση της στρατιωτικής του θητείας, για λόγους σπουδών και σε περίπτωση αναρρωτικής άδειας, ενώ σε περίπτωση διάπραξης πειθαρχικών παραπτωμάτων προβλέπονται οι ποινές της αναστολής και της αφαίρεσης της ιδιότητας του εθελοντή πυροσβέστη, ανάλογα με τη βαρύτητα του παραπτώματος.
ι. Οι Εθελοντικές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες υπάγονται διοικητικά και επιχειρησιακά στις Επαγγελματικές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες στην περιοχή ευθύνης της οποίας εδρεύουν και διακρίνονται σε Εθελοντικούς Σταθμούς Α΄ και Β΄ Τάξης και εθελοντικά Πυροσβεστικά Κλιμάκια, ανάλογα με τα πυροσβεστικά οχήματα και τους εθελοντές πυροσβέστες που διαθέτουν. Οι Εθελοντικοί Πυροσβεστικοί Σταθμοί ιδρύονται σε ΟΤΑ, υπό την προϋπόθεση ότι οι τελευταίοι υποβάλλουν σχετική αίτηση στο Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος. Οι ΟΤΑ στην περιοχή των οποίων ιδρύονται Εθελοντικές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες υποχρεούνται ιδίως να εφοδιάζουν τις Υπηρεσίες αυτές με πυροσβεστικά οχήματα και εξοπλισμό, να εξασφαλίζουν τις απαραίτητες κτηριακές εγκαταστάσεις για τη στέγαση των Υπηρεσιών και να επισκευάζουν τα πυροσβεστικά οχήματα. Περαιτέρω, προκειμένου να δοθούν κίνητρα δημιουργίας Εθελοντικών Πυροσβεστικών Υπηρεσιών προβλέπεται η παροχή επιπλέον επιχορήγησης μέχρι 20% από τις πιστώσεις του τακτικού ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού για την κάλυψη δράσεων πολιτικής προστασίας, στους ΟΤΑ στην περιοχή των οποίων λειτουργούν Εθελοντικές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες.
ια. Στις αρμοδιότητες των Εθελοντικών Πυροσβεστικών Υπηρεσιών ανήκουν ιδίως η κατάσβεση των πυρκαγιών, η πρόληψη επέκτασής τους και η διάσωση εκείνων που κινδυνεύουν απ΄ αυτές, η αντιμετώπιση των κινδύνων και ζημιών που επέρχονται από πλημμύρες, καταρρεύσεις, θεομηνίες, φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές και η διάσωση και η παροχή συνδρομής σε εγκλωβισμένα άτομα λόγω τροχαίων και άλλων ατυχημάτων.
ιβ. Τέλος, θεσμοθετείται ειδική κατηγορία εθελοντών πυροσβεστών με τον τίτλο «Φίλοι του Πυροσβεστικού Σώματος». Τα μέλη της κατηγορίας αυτής (ηλικίας 15 ετών και άνω) παρέχουν υπηρεσίες σε υποστηρικτικές δράσεις και δεν συμμετέχουν στο επιχειρησιακό έργο του Πυροσβεστικού Σώματος.
