Από τον Γιάννη Χρυσοβέργη
Στις 30 Σεπτεμβρίου 1938 οι Νέβιλ Τσάμπερλεν και Εντουάρ Νταλαντιέ παρέδωσαν την Τσεχοσλοβακία στο Χίτλερ, επικαλούμενοι την «ανάγκη αποφυγής πολέμου». Ένα χρόνο αργότερα ξεσπούσε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος.
Στις 21 Ιουλίου 2011 οι Ευρωπαίοι ηγέτες, θα συμφωνήσουν - αν τελικά συμφωνήσουν - σε βραχυπρόθεσμα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης του ελληνικού χρέους «για να μην επεκταθεί η κρίση». Με μοναδικό άγνωστο, το πότε η άγρια χρεοκοπία κάποιας ευρωπαϊκής χώρας - όχι αναγκαστικά της Ελλάδας, αν και το πιθανότερο είναι να πέσει σε αυτήν ο κλήρος - θα τινάξει στον αέρα και Ευρώ, και Ευρωζώνη και Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όταν οι Νέβιλ Τσάμπερλεν και Εντουάρ Νταλαντιέ επέστρεψαν από το Μόναχο πανηγυρίζοντας για την αποφυγή ενός «νέου Ευρωπαϊκού πολέμου», πολύ λίγες ήταν οι φωνές που επισήμαναν ότι ο πόλεμος ήταν πιο κοντά από ποτέ άλλοτε. Ανάμεσά τους ο Γουίνστον Τσώρτσιλ στο Ηνωμένο Βασίλειο κι ο συνταγματάρχης των θωρακισμένων Σαρλ Ντεγκώλ στη Γαλλία. Έντεκα μήνες αργότερα, οι «γκρινιάρηδες» δικαιώνονταν πανηγυρικά, μια δικαίωση που σίγουρα δεν επιθυμούσαν.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση του 21ου αιώνα, εδώ και δεκαοκτώ μήνες, έχουν γίνει έξι τουλάχιστον έκτακτες Σύνοδοι Κορυφής για να βρεθούν τρόποι αποφυγής επέκτασης της κρίσης του ελληνικού χρέους. Τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά. Το πακέτο στήριξης για την Ελλάδα το ακολούθησαν τα πακέτα στήριξης για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, ενώ τα επιτόκια δανεισμού της Ισπανίας και της Ιταλίας αυξάνονται αλματωδώς.
Στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης 21 Ιουλίου, θα συζητηθούν μια σειρά από σχέδια διαχείρισης του ελληνικού χρέους με ένα κοινό παρονομαστή: όποιο από αυτά κι αν εφαρμοστεί, η κατάσταση του ελληνικού χρέους το 2015 θα είναι αισθητά χειρότερη από αυτή που θα ήταν στην απίθανη περίπτωση που θα επιτυγχάνονταν οι στόχοι του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος.
Είναι προφανές ότι η σκέψη που πρυτανεύει στο σύνολο των Ευρωπαίων ηγετών συνοψίζεται στη φράση: «άσε να βγάλουν άλλοι τα κάστανα από τη φωτιά». Και πράγματι, αν ληφθούν υπ' όψιν οι δημοτικότητες όσων θα συμμετάσχουν σε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής, κανείς τους δε θα είναι στην κυβέρνηση - με πιθανή εξαίρεση το μοναχικό μαχητή Ζαν - Κλωντ Γιουνκέρ - το 2015.
Δέσμιοι των δημαγωγικών τους πολιτικών, που ήθελαν τους Ευρωπαίους να χωρίζονται σε «εργατικούς Βόρειους» και «τεμπέληδες Νότιους» ή, κατά περίπτωση, σε «μάγκες Νότιους» και «μαλάκες Βόρειους», που ήθελαν επίσης για όλες τις αντικοινωνικές αποφάσεις που από κοινού έπαιρναν στις Βρυξέλλες να φταίει η «κακή κι άσπλαχνη ΕΕ», οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες είναι ανίκανοι να πάρουν εκείνες τις πολιτικές αποφάσεις που θα σώσουν, όχι την Ελλάδα, αλλά την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ενδιαφερόμενοι, τα τελευταία δέκα και πλέον χρόνια, μονάχα για τη διατήρηση της προσωπικής τους επιρροής σε εθνικό επίπεδο, έφτιαξαν ένα ενιαίο νόμισμα, εξορκίζοντας ταυτόχρονα όλα εκείνα τα απαραίτητα για την επιβίωσή του εργαλεία: την ενιαία οικονομική και φορολογική πολιτική και ένα δημοκρατικά εκλεγμένο, περιβεβλημένο με τη νομιμοποίηση της λαϊκής κυριαρχίας θεσμικό όργανο, που θα καθόριζε αυτήν την πολιτκή.
Δυστυχώς για τους Ευρωπαίους ηγέτες η μέρα της κρίσης είναι πολύ πιο κοντά από όσο μπορούν να φανταστούν, όπως ο πόλεμος ήταν πολύ πιο κοντά από όσο μπορούσαν να φανταστούν οι Τσάμπερλεν και Νταλαντιέ. Είτε γιατί στους επόμενους μήνες θα διογκωθεί κι άλλο το ελληνικό έλλλειμμα εσόδων, είτε γιατί τα spreads των ιταλικών ομολόγων θα εκτιναχθούν, πριν καλά - καλά το καταλάβει κανείς, πάνω από τις 1000 μονάδες, το Ευρώ, η Ευρωζώνη και, βέβαια η Ευρωπαϊκή Ένωση, θα δώσουν μια εξαιρετικά δύσκολη μάχη επιβίωσης με λιγοστές ελπίδες αίσιας έκβασης.
Κι επειδή η Ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι στην ύστατη στιγμή, οι ευρωπαϊκές κοινωνίες - κατ' αντιστοιχία με το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, που όταν όλα φαίνονταν χαμένα, έφεραν στο προσκήνιο τους πολιτικούς ηγέτες της νίκης - θα ωθήσουν στο προσκήνιο πολιτικούς με όραμα και ευρωπαϊκή προοπτική.
Υ.Γ. Αν εύκολα μπορεί κανείς να ταυτοποιήσει σε αυτή τη μεταφορα τους κ.κ. Σαρκοζί και Μέρκελ με τους Τσάμπερλεν και Νταλαντιέ, πολύ δύσκολα θα ταυτοποιούσε τον Γ. Παπανδρέου με τον τότε Τσεχοσλοβάκο Πρόεδρο Έντβαρ Μπένες. Δεν του αξίζει τέτοια τιμή.
